Ik was een dag op culinaire tour in Friesland met collega-foodbloggers. Zo’n dag dat je van hort naar her sjeest om zoveel mogelijk te zien, proeven en beleven van de culinaire schatten van Friesland. Na de lunch wandelen we naar onze schoolbus (ja, het leek ook echt een schoolreisje) en voor de deur van de bus wacht Boer Bart ons op. Met kalfje Wiebe naast hem. Ik verwacht een praatje en de mogelijkheid om het beest te aaien, maar niets is minder waar. Boer Bart reist namelijk met ons mee. Samen met kalfje Wiebe. En kip Antoinette.
Hoe vaak hebben jullie in een schoolbus gezeten met dieren erbij? Ik nog nooit en mijn enthousiasme werd geprikkeld. Niet in de laatste plaats door de enorme positiviteit en gedrevenheid die Boer Bart (die in werkelijkheid Bartele heet) uitstraalt. Hij gaat in het midden van de bus staan en vertelt ons zijn verhaal, terwijl Antoinette rustig ‘plaatsneemt’ op een stoel en Wiebe achterin de bus wat zenuwachtig heen en weer draalt. Zou ik waarschijnlijk ook worden als jonkie tussen al die kakelende en constant fotograferende kippen.
Boer Bart boert anders. Samen met zijn vrouw Rianne hebben ze een boerderij in Rotstergaast die volledig in het teken staat van duurzaam agrarisch ondernemen. Ze geloven erin dat we weer moeten kijken naar wat de natuur ons kan geven en dat je dat volledig zijn beloop laat gaan. Zo gaat alles ‘vanzelf’ met elkaar samenwerken en kun je de co2-voetprint minimaliseren. Bij Boer Bart worden er dus vrijwel geen machines gebruikt, daarvoor in de plaats doen de dieren zelf het werk.
Ze hebben nu ongeveer 121 Jersey-koeien, 150 legkippen, twee varkens en twee Vlaamse Reuzen.De koeien zetten zo’n 9 tot 10 maanden per jaar het gras, de klavers en kruiden om in melk en vlees. Ze grazen maximaal 24 uur op één afgezet stuk weiland, waarbij ze het bodemleven bemesten en met hun hoeven de bodem masseren. De mest van de koeien is belangrijk voor een actief bodemleven. Al binnen een dag worden in de vlaaien eitjes gelegd door verschillende insecten. De mestkevers vervoeren de mest vervolgens in kleine bolletjes door de grond. De legkippen (die op hetzelfde land lopen) helpen de insecten met het verspreiden van de koeienmest. Ze zijn dol op de eitjes van de insecten die in de koeienmest zitten. Daardoor worden de vlaaien helemaal uit elkaar getrokken en mooi over het land geschoffeld. Dit scheelt Boer Bart flink wat ritjes met een giertank en trekker.
Makkelijk om op deze wijze te boeren is het niet. Weerstand vanuit andere boeren is een van de dingen waar hij regelmatig mee te maken heeft. De tijd en geduld die je nodig hebt is een andere uitdaging. Dat heeft natuurlijk ook alles te maken met inkomsten, maar Boer Bart en zijn vrouw klagen niet. Hij maakt in de bus regelmatig grapjes over zijn vrouw en de momenten dat ze hem ‘afremt’ in zijn enthousiasme. Maar in die grapjes klinkt ook veel liefde, ze delen dezelfde visie en doen dit echt samen.
De melkopbrengst is de belangrijkste inkomstenbron voor de boerderij. Boer Bart geeft aan dat ze zo min mogelijk ingrijpen. Hierdoor is de melkopbrengst lager, maar wel rijker van smaak en kwaliteit. Maar het moet wel financieel verantwoord blijven en ze kunnen pas over een aantal jaren echt met zekerheid zeggen of deze wijze van boeren een solide basis voor de boerderij zal zijn. Particulieren kunnen trouwens ook melk, yoghurt en eieren bij Boer Bart kopen en op vrijdag worden de bestellingen zelfs gratis geleverd in de regio’s Lemmer, Joure en Heerenveen.
Ik ben onder de indruk van de visie en het verhaal van Bartele. Of het hem gaat lukken op deze wijze? Ik kan het niet met zekerheid zeggen, maar aan zijn enthousiasme en daadkracht zal het niet liggen. De afgelopen maanden ben ik zelfs nog even met hem in contact geweest om een stierkalfje ‘te adopteren’. Deze groeit dan op bij hen op de boerderij en je kunt ‘m na 7 of 19 maanden laten slachten. Het vlees is vervolgens helemaal voor jou. Er is ook een mogelijkheid om een voucher te kopen voor € 100,- waarna je in november 5kg vlees thuisgestuurd krijgt. Een heel kalf is voor ons wat veel dus ik heb besloten om een voucher te kopen en heb Bartele net gelijk maar even een mailtje gestuurd.
Mensen met visie en die er werkelijk iets aan doen om andere oplossingen te bedenken voor ons voedsel en de impact van de productie ervan op onze aarde zijn belangrijk. We staan er niet altijd bij stil, omdat we wellicht het gevoel hebben dat ‘het nu wel goed gaat’. Maar niets is minder waar. Met de snelle bevolkingsgroei leggen we nu in de toekomst veel meer druk op onze planeet om te presteren. En als we alles eruit blijven persen, dan komt het op een gegeven moment niet meer goed. Boer Bart probeert zijn eigen weg daarin te vinden en als ik daar een klein steentje aan kan bijdragen dan doe ik dat graag. Al was het alleen maar voor mijn eigen kleuter voor wie ik hoop dat hij oud, rimpelig en gelukkig kan worden op een gezonde aarde.
Oh, en Wiebe? Die heeft natuurlijk ook nog even achterin de bus gepoept. Held.
Meer informatie over Boer Bart? Bekijk hun website of volg ze op Facebook. Wil je ook een stierkalfje adopteren of een voucher kopen voor 5kg vlees? Stuur Bartele dan even een mailtje via bart@boerbart.nl.
Bron foto’s: alle foto’s van de boerderij zijn van Boer Bart.
Volg Francesca Kookt ook op Facebook, Twitter, Google+ en Bloglovin’.
Mijn leven achter de schermen zie je op Instagram (francescakookt) en video’s bekijk je op YouTube!
